က်ဆုံးေလၿပီးေသာ ႏုိင္ငံေတာ္ကုိ ဦးညႊတ္ျခင္း

က်ဆုံးေလၿပီးေသာ ႏုိင္ငံေတာ္ကုိ ဦးညႊတ္ျခင္း

စာအုပ္အမည္            - က်ဆုံးေလၿပီးေသာ ႏုိင္ငံေတာ္
ေရးသူ                      - ေဇာ္လူစိမ္း
ထုတ္ေ၀သည္႔ကာလ   - ဇန္န၀ါရီ၊ ၂၀၁၅
ထုတ္ေ၀သည္႔တုိက္     - ႏြယ္နီ စာအုပ္တုိက္

 က်ဆုံးေလၿပီးေသာ ႏုိင္ငံေတာ္ တဲ့။ကဗ်ာစာအုပ္နာမည္ကုိက ကဗ်ာဖတ္သူကုိ ေၾကကြဲစြာ ဆြဲေဆာင္ေနသလုိပါပဲ။ ကဗ်ာစုစုေပါင္း ၂၅ ပုဒ္၊ အဂၤလိပ္ဘာသာျပန္ ၂၅ ပုဒ္။ ဘာသာျပန္သူက ဆရာ ကဲဆုသာ။ က်ဆုံးေလ ၿပီးေသာ ႏုိင္ငံေတာ္ ထဲမွာ ကဗ်ာအျပင္ ဘာသာျပန္သူရဲ႕ မွတ္ခ်က္(သုိ႔) နငယ္ကုိ အၿမီးတပ္ျခင္း နဲ႔၊ ေခတ္ရနံ႔မဂၢဇင္းနဲ႔ အင္တာဗ်ဴး ေဇာ္လူစိမ္းနဲ႔ စကားစျမည္ ဆုိၿပီး ႏွစ္ပုဒ္ပါ၀င္ပါေသးတယ္။ ဆရာကဲဆုသာရဲ႕ ဘာသာျပန္သူရဲ႕ မွတ္ခ်က္ဟာ ဘာသာစကားဆုိင္ရာ ရွင္းလင္းမႈထက္ ကဗ်ာဆုိင္ရာ သုံးသပ္ခ်က္တစ္ခုလုိအထိ ခံစားႏွစ္သက္စရာေကာင္းပါတယ္။ ဆရာေဇာ္လူစိမ္းနဲ႔ ေခတ္ရနံ႔ မဂၢဇင္းအေမးအေျဖကလည္း ဆရာေဇာ္လူစိမ္းရဲ႕ ကဗ်ာအျမင္၊ ႏုိင္ငံေရးခံယူခ်က္၊ ကဗ်ာသေဘာတရား စတာေတြကုိ ထဲထဲ၀င္၀င္ မဟုတ္ေတာင္ နီးနီးစပ္စပ္ အကဲျဖတ္သုံးသပ္လုိ႔ ရႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။ ဆရာ ကဲဆုသာ မွတ္ခ်က္နဲ႔ ေခတ္ရန႔ံ အင္တာဗ်ဴးဟာ က်ဆုံးေလၿပီးေသာ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကုိ ပုိမုိၿပီးျပည့္စုံသြားေစတာပါပဲ။ ၿပီးေတာ့ ကဗ်ာကုိ အစ အဆုံး ေနာက္တစ္ေခါက္ျပန္ဖတ္ခ်င္လာႏုိင္ေအာင္အထိ ႏႈိးဆြေပးႏုိင္တယ္လုိ႔လည္း ထင္မိပါတယ္။

`မွန္နန္းကုိေတာ့ မွန္တမ္းပဲ မွန္နန္း ဟု ကဗ်ာဆရာက ေရးသည္။ အသံေတြ ခ်ိတ္သည္။ တမင္လုပ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိအသံျဖင့္ သူလုိခ်င္ေသာ အနက္ကုိ အားျဖည့္ျခင္း ျဖစ္မည္။ မွန္တမ္းပဲ ဟူသည္ အနက္ႏွစ္ခြထြက္သည္။ ပထမ အနက္မွာ မထူးျခားျခင္း၊ ျဖစ္ၿမဲအတုိင္းဆက္ျဖစ္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိသေဘာကုိ ယူက ျပန္လွ်င္ remains the same as usual ဟု ျပန္ရမည္ျဖစ္သည္။ ဒုတိယအနက္မွာ အဖက္မလုပ္ဟူသည့္အနက္ျဖစ္သည္။ ထုိအနက္ကုိ ယူကာ ျပန္မည္ ဆုိလွ်င္ no need to pay special attention to Glass Place ဟု ျပန္ရမည္ ျဖစ္သည္။ မွန္နန္းစာအုပ္ကုိ အဖက္ မလုပ္ျခင္းလား။ တစ္ခုရွိသည္။ မွန္နန္းမွာ ပါေသာအခ်က္မ်ားက သမုိင္းသေဘာထက္ ဒ႑ာရီသေဘာ ကဲေနသည္ဟု ကၽြန္ေတာ္ ခံစားရသည္။ အျဖစ္အပ်က္ေတြက ဒ႑ာရီဆန္ေနသည္။ ထုိျပင္ `ေမးခြန္းေလာက္မွ ေဇာက္မနက္ရင္ လမ္းမွာ ေတြ႔လည္း မွန္တမ္းပဲေပါ့ မွန္နန္း´ ဆုိေသာ အေရးအသားကုိ ၾကည့္သည့္အခါ ဒုတိယအနက္က ပုိေသခ်ာသလုိ ရွိေနသည္´။
(ကဲဆုသာ- ဘာသာျပန္သူ၏ မွတ္ခ်က္ (သုိ႔) နငယ္ကုိ အၿမီးတပ္ျခင္း မွ)

` စာေပနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး ကုိ ခြဲျခားရင္ အဲဒီတုန္းက ဖိႏွိပ္သူေတြပဲ လုိလားတဲ့ ကိစၥသတ္သတ္ပဲ ျဖစ္လိမ့္မယ္။ အႏုပညာ သမား ေတြဘက္က ခြဲျခားလာရင္လည္း အဲဒီေခတ္ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ နိစၥဓူ၀ လူမႈဘ၀ေတြမွာ ကင္းကြာေနတဲ့ လူနည္းစုသာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကဗ်ာနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးဟာ သီးျခား အဓိပၸာယ္ မထြက္ပါဘူး။ ကုိယ့္ပင္မေရစီးပါပဲ။ တင္ျပပုံ တင္ျပနည္းသာ ကြာမယ္။ ဖေယာင္းစကၠဴေတြမွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံေရး မကင္းသလုိ ေက်ာင္းနံရံေတြေပၚမွာလည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံေရး  ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကဗ်ာ မကင္းပါဘူး´
(ေဇာ္လူစိမ္းႏွင့္စကားစျမည္ - ေခတ္ရနံ႔မဂၢဇင္းႏွင့္ အေမးအေျဖမွ)

  ဆရာ ေဇာ္လူစိမ္းဟာ ၁၉၉၆ ဒီဇင္ဘာေက်ာင္းသားအေရးေတာ္ပုံကုိ ကုိ္ယ္တုိင္ျဖတ္သန္းခဲ့တဲ့ ကဗ်ာဆရာ တစ္ေယာက္ပီပီ သူ႔ကဗ်ာေတြဟာ ႏုိင္ငံေရးအရိပ္အေငြ႔ေတြ မႈိင္းထသလုိ ထုိးထြက္ေနတာကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ခံစားရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အလြယ္တကူနားလည္ခံစားလုိ႔ရတဲ့ ကဗ်ာေတြလားဆုိေတာ့လည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ေခတ္ေပၚပင္မေရစီး ကဗ်ာဟန္ကေန ခြဲထြက္ၿပီး ေခတ္ၿပိဳင္ဟန္ကဲတဲ့ ႏုိင္ငံေရးကဗ်ာေတြလုိ႔ ယူဆရင္ ရႏုိင္သလုိ ကဗ်ာဆုိင္ရာနည္းနာေတြ အေပၚမွာ ထဲထဲ၀င္၀င္ ျဖတ္သန္းၿပီး ယုံယုံၾကည္ၾကည္တည္ေဆာက္ထားတဲ့ Surrealism ကဗ်ာဟန္ေတြလုိ႔ ထင္မိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ နားလည္သလုိ ျပန္ေျပာၾကည့္ရရင္ ဆရာ ေဇာ္လူစိမ္းကဗ်ာေတြမွာ အမ်ားဆုံးေတြ႔ရတာကေတာ့ ယုတၱိကုိ ဆန္႔က်င္ထားတဲ့၊ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်မရွိတဲ့ စကားလုံးအတြဲအစပ္ေတြနဲ႔ ဆက္စပ္တည္ေဆာက္ထားတဲ့ စာသားေတြ၊ တင္ျပမႈ ေတြပါပဲ။  ဆရာေဇာ္လူစိမ္းဟာ အဲဒီလုိ စကားလုံးအတြဲအစပ္ေတြနဲ႔ တကယ့္ယုတၱိအျဖစ္အပ်က္ေတြကုိ စပ္ဆက္ယူတယ္။ မတူညီတဲ့ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်မဲ့တဲ့အေၾကာင္းအရာေတြကုိ တဆက္တည္းျဖစ္ေအာင္ ေရးဖြဲ႔တယ္။ ဒါဟာ ဆူရီယယ္ရဲ႕ အိပ္မက္ ဆန္ဆန္နည္းေတြကို သုံးစြဲလုိက္ျခင္းတစ္မ်ဳိး ၊ ဒါမွမဟုတ္ ဆူရီယယ္နိမိတ္ပုံေတြကုိ အထူးျပဳလုိက္ျခင္းတစ္မ်ဳိးလုိ႔လည္း ျမင္မိပါတယ္။
 `တန္ဖုိးနည္းလူေသေတြ´ ကဗ်ာမွာဆုိရင္ ကဗ်ာဆရာဟာ ဒီေန႔မ်က္ေမွာက္ေခတ္ တန္ဖုိးနည္းအိမ္ရာ၊ တန္ဖုိး နည္းတုိက္ခန္း၊ တန္ဖုိးနည္းစမတ္ဖုန္း စတဲ့ ေငြေၾကးနဲ႔ တန္ဖုိးျဖတ္သတ္မွတ္လုိ႔ရတဲ့ ႐ုပ္၀တၳဳပစၥည္းေတြေနရာမွာ လူေသကုိ အစားထုိးၿပီး တန္ဖုိးနည္း လူေသေတြလုိ႔ ေခါင္းစဥ္တပ္ထားပါတယ္။ ေနာက္တစ္ပုဒ္မွာ ဆုိရင္လည္း ` စစ္ဟာ ကခုန္ ေနတယ္´ ဆုိၿပီး စိတၱဇနာမ္ကုိ အသက္သြင္းလုိက္တဲ့အျပင္ စစ္ ဆုိတဲ့ လူတကာ ေအာ္ကလီဆန္တဲ့ အနိ႒ာ႐ုံ အျဖစ္ အပ်က္ကုိ ေပ်ာ္စရာအျဖစ္အပ်က္အသြင္ ကခုန္ေနတယ္ ဆုိၿပီး ေခါင္းစဥ္တပ္လုိက္ပါတယ္။ အဲဒီလုိ လုပ္လုိက္တဲ့အတြက္ လူေသတုိ႔ စစ္တုိ႔ရဲ႕ မူလတန္ဖုိးေတြဟာ တြဲဖက္သုံးစြဲလုိက္တဲ့ တန္ဖုိးနည္း၊ ကခုန္ စတဲ့ စကားလုံးေတြအေပၚမူတည္ၿပီး မူလတန္ဖုိးခ်ဳိးဖ်က္ခံလုိက္ရပါတယ္။
 တန္ဖုိးနည္း လူေသေတြ ကဗ်ာမွာဆုိရင္ ကဗ်ာရဲ႕ ပထမဆုံးလုိင္းမွာတင္ ပုံမွန္မဟုတ္တဲ့အေၾကာင္းအရာေတြနဲ႔ ကဗ်ာဖတ္သူကုိ စတင္အံ့ၾသေစပါတယ္။

`ေနေရာင္ထဲ လူေသေတြ ခ်ီတက္လာၾကတယ္
ၿမိဳ႕ျပႀကီးတစ္ခုလုံး ယင္တေလာင္းေလာင္းျဖစ္သြားေအာင္
လမ္းမႀကီးေတြေပၚ ေအာ့အန္ခ်င္ေလာက္ေအာင္´

 ကဗ်ာဆရာေရးဖြဲ႔တဲ့ ျမင္ကြင္းမ်ဳိးဟာ Walking Dead Series လုိ ႏုိင္ငံျခား႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားေတြမွာ ျမင္ဖူးေနက် ျဖစ္ေပမယ့္ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္အေနနဲ႔ ယုတၱိျဖစ္ႏုိင္ေခ်နဲ႔ စတင္ကင္းလြတ္ေရးဖြဲ႔လုိက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကဗ်ာဆရာ ဟာ ကဗ်ာတည္ေဆာက္မႈကုိ တျဖည္းျဖည္း အရွိန္ျမွင့္ၿပီး ဆက္ေရးဖြဲ႔ပါတယ္။

`ဗုိလ္ခ်ဳပ္လမ္းမေပၚ ေသြးသံတရႊဲရြဲနဲ႔ အရွင္လတ္လတ္ေတြလုိမ်ဳိး
ဗုိလ္ေအာင္ေက်ာ္လမ္းဘက္ခ်ဳိးၿပီး မ်က္တြင္းေဟာက္ပက္နဲ႔ လူေသမဟုတ္တဲ့အတုိင္း´

 ဒီေနရာမွာ ကဗ်ာဆရာ ေရးဖြဲ႔တဲ့ လမ္းေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေန႔စဥ္ျဖတ္သန္းေနရတဲ့ တကယ့္အရွိတရား လမ္းေတြ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္လမ္းမဆုိတာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ အာဇာနည္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ရဲေဘာ္ေတြ အသက္ေသြးေခၽြးေတြ ေပးဆပ္ရယူခဲ့ရတဲ့ လြတ္လပ္ေရးလမ္းမ။ ဗုိလ္ေအာင္ေက်ာ္လမ္းဆုိတာလည္း ေရနံေျမသပိတ္၊ အလုပ္သမားသပိတ္ေနာက္ခံ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈမွာ က်ဆုံးသြားတဲ့ ဗုိလ္ေအာင္ေက်ာ္နဲ႔ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ေတြရဲ႕ အသက္၊ ေသြး၊ ေခြ်းေတြကုိ  ကုိယ္စားျပဳတဲ့ လမ္းေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ကဗ်ာဆရာေျပာတဲ့ လူေသေတြဟာ သာမန္ လူေသေတြ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ သမုိင္းတန္ဖုိးရွိတဲ့ လူေသေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ေနာက္ထပ္ ကဗ်ာဆရာ ထပ္ဖြဲ႔လာတဲ့ အဖြဲ႔ ေတြဟာ ပုိမုိက်ယ္ျပန္႔လာတယ္။ ပုိမုိ စိတ္ထိခိုက္စရာ ေကာင္းလာတယ္။ ဒီကဗ်ာရဲ႕အရွိန္အျမင့္ဆုံးနဲ႔ အႀကိဳက္ဆုံး ဆူရီယယ္နိမိတ္ပုံကေတာ့ -

`ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေစ်းႀကီးလြန္းတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေန႔မ်ားမွာ
လူေသေတြက လူေသေတြကုိ တရြတ္ဆြဲ
လူေသေတြကပဲ လူေသေတြရဲ႕ နာက်င္မႈကုိသာ သယ္ေဆာင္ႏုိင္ခဲ့ၾက
ေစ်းႀကီးလြန္းတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္္းေရး ေန႔ႀကီးရက္ႀကီးေတြထဲမွာ
လူေသေတြ ၊ လမ္းစိုစုိနဲ႔ ခြာမရတဲ့ တက္တူးေတြ
လမ္းပူပူထဲ အေသြးအသား အရိအရြဲေတြနဲ႔ ခ်ီတက္ေနၾကတယ္။´

 လူေသေတြရဲ႕ ခ်ီတက္ပြဲဟာ မၿပီးဆုံးေသးပါဘူး။ တစ္ေယာက္ကုိ တစ္ေယာက္ ေဖးမလုိ႔၊ လက္တြဲလုိ႔၊ ျပဳစုလုိ႔ ဆက္ေလွ်ာက္ၾကရပါဦးမယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္၊ ဒီမုိကေရစီေရးအတြက္၊ တရားမွ်တမႈအတြက္၊ အမွန္တရားအတြက္ စသည္ျဖင့္ လမ္းမေတြေပၚမွာလည္း လူေသေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေတြ႔ေနရဦးမွာပဲ။ လက္ေမာင္းမွာ ထုိးထားတဲ့ အနီေရာင္ တက္တူးလုိ လမ္းစုိစုိေပၚမွာ ခြာမရတဲ့ တက္တူးလုိ လူေသေတြ။ တနည္းအားျဖင့္ တန္ဖုိးထားျခင္း မခံရတဲ့ တန္ဖုိးနည္း လူေသေတြပါပဲ။ ဆရာ ေဇာ္လူစိမ္းဟာ ဒီကဗ်ာကုိ ပင္မေရစီးေခတ္ေပၚကဗ်ာဟန္ကေန ခြဲထြက္ၿပီး ဆူရီယယ္ လစ္ဇင္ရဲ႕ ထူးျခားၿပီးယုတၱိျဖစ္ႏုိင္ေခ်မဟုတ္တဲ့ နိမိတ္ပုံေတြနဲ႕ ထိတ္လန္႕ေျခာက္ျခား ေသြးပ်က္ဖြယ္ တင္ျပမႈေတြကုိ ဒီကဗ်ာမွာ အသုံးျပဳသြားတယ္လို႔ ထင္မိပါတယ္။ ဒီလုိအဖြဲ႔နဲ႔ ကဗ်ာတည္ေဆာက္မႈပုံစံကုိ `မေသမရွင္´ ကဗ်ာမွာလည္း ထပ္ေတြ႔ရ ပါတယ္။
 ေနာက္တစ္ပုဒ္ျဖစ္တဲ့ `စစ္ဟာ ကခုန္ေနတယ္´ကဗ်ာကေတာ့ ကမာၻ႔အႏွံ႔အျပားက စစ္ပြဲေတြကုိ သေရာ္လုိက္တဲ့ ကဗ်ာပါပဲ။ ေန႔စဥ္ထုတ္သတင္းစာက စစ္ပြဲသတင္းေတြ၊ ၾကားေနရတဲ့ စစ္ေဘးဒုကၡေတြ၊ ျမင္ေတြ႔ေနရတဲ့ စစ္ေျပး ဒုကၡသည္ေတြ၊ ညွိႏႈိင္းေနၾကတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစားပြဲ၀ုိင္းေတြကုိ ၾကည့္ၾကည့္ၿပီး စစ္ဟာ ကခုန္ေနပါတယ္ တဲ့။ ကဗ်ာဆရာဟာ ေခတ္အဆက္ဆက္ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ေတြကုိယ္စား စစ္ကုိ ခုံ႐ုံးတင္တယ္။ တရားစြဲတယ္။ စစ္နဲ႔ဓာတ္တူ နာမ္တူ အသံတူမွန္သမွ် အလိုမရွိ ေၾကြးေၾကာ္တယ္။

`ခင္ဗ်ားအနားမွာ ၀ိဥာဥ္တစ္ေကာင္လုိ စစ္ဟာ ကခုန္ေနတယ္
ခင္ဗ်ား မ်က္စိေရွ႕မွာ စုန္းတစ္ေကာင္လုိ စစ္ဟာ ကခုန္ေနတယ္
အ႐ုိးထဲ စိမ့္လာေအာင္
ခင္ဗ်ားရဲ႕ ေသြးျပန္ေၾကာထဲကေန စစ္ဟာ ကခုန္ေနတယ္
ခုထိ စစ္ဟာ ကခုန္ေနတယ္´

 ဆရာေဇာ္လူစိမ္းက စစ္ကုိ ဥပေဒအတုိင္း အဆုံးစီရင္လိုက္တယ္ဆုိေပမယ့္ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသြင္သြင္ေအာ္ေနတာလည္း ခင္ဗ်ားတုိ႔ပဲ။ နယ္ခ်ဲ႕လုိ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကာကြယ္ဖုိ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ထုိးစစ္ျဖစ္ျဖစ္၊ ခံစစ္ျဖစ္ျဖစ္ စစ္ကုိ အျပန္ျပန္အထပ္ထပ္အသက္သြင္းေနတာလည္း ခင္ဗ်ားတုိ႔ပါပဲ။ စစ္ကေတာ့ ကခုန္ေနဆဲပဲ။ ခင္ဗ်ားေသြးျပန္ေၾကာ ထဲကေန ေပ်ာ္ရႊင္ျမဴးတူးစြာနဲ႔ေပါ့။ ဆရာေဇာ္လူစိမ္းဟာ စစ္အေၾကာင္းကုိ ေျပာေနရင္းနဲ႔ ႐ုတ္တရက္ ကဗ်ာဖတ္သူ ရဲ႕လက္ဖ်ံကုိ ဆြဲလွန္ပစ္လုိက္တဲ့အေရးအသားပါပဲ။ စစ္က အျပင္မွာ မရွိပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ခင္ဗ်ားတုိ႔ ၀ိဥာဥ္ထဲမွာပဲ ကိန္းေအာင္းေနပါတယ္ တဲ့။
 ေနာက္ထပ္ကဗ်ာေတြျဖစ္တဲ့ `လွည္းတန္းခုံးေက်ာ္တံတား တည္ေဆာက္တုန္းက´ နဲ႔ ` စစ္ပြဲတစ္ပြဲ လြတ္ေနၿပီ၊ ရန္ကုန္မွ ထုတ္ျပန္´ ကဗ်ာႏွစ္ပုဒ္ကေတာ့ သတင္းစာေကာ္လံတည္ေဆာက္ပုံဟန္နဲ႔ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ပုံသ႑ာန္ ဆန္းသစ္တဲ့ ကဗ်ာႏွစ္ပုဒ္ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ သတင္းစာအေရးအသားနဲ႔ မဟုတ္ဘဲ ကဗ်ာအေရးအသားနဲ႔သာ တည္ေဆာက္ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ ကဗ်ာႏွစ္ပုဒ္ပါ။ မတူညီတာကေတာ့ `လွည္းတန္းခုံးေက်ာ္တံတား တည္ေဆာက္တုန္းက´ ကဗ်ာမွာ သတင္းအခ်က္အလက္နဲ႔ ျဖစ္စဥ္ကုိ အဓိကထားၿပီး ` စစ္ပြဲတစ္ပြဲ လြတ္ေနၿပီ၊ ရန္ကုန္မွ ထုတ္ျပန္´ ကဗ်ာမွာေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္တစ္သီးပုဂၢလထင္ျမင္ခ်က္သက္သက္အရ Expressionism ဆန္ဆန္၊ Automatic Writingဆန္ဆန္ ျဖန္႔က်က္ ေရးသား ထားတယ္လုိ႔ ျမင္မိပါတယ္။

 `လွည္းတန္း ခုံးေက်ာ္တံတားတည္ေဆာက္တုန္းက´ကဗ်ာမွာ ကဗ်ာဆရာက သူ႔အခန္းေလးထဲကေန ျမင္ေနရတဲ့ ျမင္ကြင္းေတြကုိ စဖြဲ႔ပါတယ္။ စတင္တည္ေဆာက္တုန္းက အေျခအေန၊ လမ္းပိတ္ဆုိ႔မႈေတြ၊ ေအာက္ခံေဖာင္ေဒးရွင္းတည္ဖုိ႔ တူးဆြလုိ႔ ထြက္လာတဲ့ အရာေတြကုိ စဖြဲ႔တယ္။ ဒီေနရာမွာ ကဗ်ာဆရာက ႏုိင္ငံေရးခံယူခ်က္ျပင္းရွသူပီပီ `လြတ္လပ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈထဲကေန အေမြအႏွစ္ေတြ ထြက္လာသလုိမ်ဳိး ေျမစုိင္ခဲအခ်ဳိ႕နဲ႔ အ႐ုိးတခ်ဳိ႕၊ အေၾကာတခ်ဳိ႕ အသံတစ္ခ်ဳိ႕ဟာ စက္ယႏၱယားႀကီးေတြ ကေလာ္တဲ့အထဲ ပါလာတယ္´လုိ႔ ဖြဲ႔လုိက္တယ္။ ဒါဟာ ယုတၱိျဖစ္မႈတစ္ခုကေန ယုတၱိကင္းမဲ့မႈ တစ္ခုဆီ ခ်က္ခ်င္းေျပာင္းလဲဖြင့္ဆုိၿပီး ကဗ်ာဖတ္သူကုိ စတင္ အလုပ္လုပ္ေစေတာ့တာပါပဲ။ ေနာက္ဆက္ၿပီးေတာ့ လမ္းပိတ္ ဆုိ႔မႈေတြ၊ ယာဥ္ေၾကာရွင္းမႈကုိ သည္းခံေစာင့္ဆုိင္းေနရတဲ့ ခရီးသည္ေတြကုိ နာဇီရဲ႕ ဂ်ဴးေတြ၊ လူကုန္ကူးခံရသူေတြ၊ ဖက္ဆစ္ဓားစာခံေတြ၊ သံသယရွိခံရသူေတြ စတဲ့ လြန္လြန္က်ဴးက်ဴးနိမိတ္ပုံေတြနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ဖြဲ႔စပ္ျပတဲ့အခါ ေန႔စဥ္ လူမႈဘ၀ ထဲက လမ္းသြားလမ္းလာေတြရဲ႕ ဒုကၡဆင္းရဲဟာ ငရဲတမွ်ျဖစ္သြားတယ္။ ေနာက္ထပ္ အဲဒီလုိ အဖြဲ႔ေတြ ရွိပါေသးတယ္။  ` တံတားႀကီးဟာ သမုိင္းထဲက အ႐ုိးေတြနဲ႔ လမ္းေပၚက ထလာတယ္´၊ `ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ တုိ႔ပရြက္ဆိတ္ေတြ တံတားႀကီးေဘးနားကေန ပြတ္တုိက္ သြားၾကတယ္´ စသျဖင့္။ ၿပီးေတာ့ အခ်ိန္ကာလေဖာ္ျပမႈနဲ႔ သတင္းအခ်က္အလက္ ဆန္တဲ့ ခ်ိတ္တြဲေရးသားမႈေတြ `ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္ႀကီး ကင္ဂ်ဳံအီဆုံးေတာ့ တံတားစီမံကိန္းစ႐ုံပဲ ရွိေသးတယ္၊ ေႏြထဲပုိေရာက္လာၿပီ၊ တံတားႀကီး၀ဖီးခ်ိန္မွာ ဆီးရီးုယားမွာ လူႏွစ္ေသာင္းေလာက္ ေသဆုံးစာရင္း၊ ရွင္ဆုိအာေဘးနဲ႔အတူ ဂ်ပန္တစ္ပတ္ရစ္ကားေတြအတြက္  ေနရာေပးၾကပါလုိ႔ အခ်င္းခ်င္း မၾကားတၾကားေအာ္ေနတဲ့ ကာလ၊ သံစီသံေကြး အလုပ္သမားတစ္ေယာက္ မစၥတာ အုိဘားမားကုိ လက္ျပ၊ ျပည္တြင္းစစ္ကုိ အေခ်ာသတ္ေနတုန္း တံတားႀကီးရဲ႕ အၿပီးသတ္ ေန႔ေတြ ေရာက္လာ စသျဖင့္ ကဗ်ာဆရာဟာ တံတားႀကီး ရဲ႕ အေျခအေနနဲ႔ သူရရွိေတြ႔ျမင္ေနတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ ေတြကုိ ဖလွယ္ၿပီး ကဗ်ာကုိ တည္ေဆာက္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကဗ်ာဆရာရဲ႕ အတတ္ပညာလုိ႔ ေျပာရမလား၊ အကြက္ျမင္မႈလုိ႔ ေျပာရမလား။ ဒီေန႔ေခတ္ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနကုိ တံတားႀကီးရဲ႕ အေနအထားနဲ႔ဆက္စပ္ယူၿပီး ထည့္သြင္း တည္ေဆာက္ လုိက္ပါတယ္။ `ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတႀကီးရဲ႕ ကားတန္းႀကီး ေနာက္ျပန္မလွည့္ခင္ေလးမွာ ခရီးသည္တစ္ခ်ဳိ႕ တံတားႀကီးေပၚက ေန တကၠသိုလ္ရိပ္သာလမ္းဘက္ကုိ လွမ္းၾကည့္လုိက္ ၾကတယ္´။ `တံတားႀကီးေအာက္က ပိတ္မိေနတဲ့ ကားေတြေပၚမွာ ေရဒီယုိနားေထာင္ရင္း ခရီးသည္ေတြ မူးေ၀လာတယ္ အန္ခ်င္လာတယ္´။ ခရီးသည္ေတြ အဲဒီလုိ မူးေ၀ေအာ့အန္ခ်င္လာ ေအာင္ ေရဒီယုိက ဘာေတြမ်ားလြင့္လုိ႔ပါလိမ့္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ေတြးရင္း ၿပဳံးမိပါတယ္။
` စစ္ပြဲတစ္ပြဲ လြတ္ေနၿပီ၊ ရန္ကုန္မွ ထုတ္ျပန္´ ကဗ်ာကေတာ့ အထက္က ကဗ်ာနဲ႔ ပုံသ႑ာန္တည္ေဆာက္မႈအရ တူညီေပမယ့္ ကဗ်ာေရးဟန္ တည္ေဆာက္မႈ မွာေတာ့ အေတာ့္ကုိ ကြဲျပားတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။

`ဆူရီယယ္္သမားေတြဟာ ဆူရီယယ္္သုေတသနေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အိပ္ေမြ႔ခ်ျခင္း၊ ပစၥည္းသုံးစြဲျခင္း၊ မအိပ္တအိပ္အခ်ိန္မွာ စာေရးျခင္း၊ automatic unitipo ဆုိတဲ့ ယုတၱိထိန္းခ်ဳပ္မႈကို ေက်ာ္လြားၿပီး စိတ္ထဲေပၚလာသမွ် မစိမစစ္ မတည္းမျဖတ္ မျဖတ္မေတာက္ဘဲ ေပၚလာတာကုိ ေပၚလာသလုိ လက္တန္းခ်ေရးျခင္း စတဲ့ စမ္းသပ္နည္းေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။´ (ေဇယ်ာလင္း -Futurism, Surrealism, Expressionism ကဗ်ာေလ့လာခ်က္ စာအုပ္မွ)

ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ တစ္သီးပုဂၢလအျမင္အရဆုိရင္ေတာ့ ဒီကဗ်ာကို ဆရာေဇာ္လူစိမ္းဟာ Automatic Writing ဆန္ဆန္ ေရးဖြဲ႔ခဲ့တယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လည္းဆုိေတာ့ ကဗ်ာတည္ေဆာက္ပုံအရ သတင္းစာေကာ္လံပုံသ႑ာန္ တင္ျပ ထားေပမယ့္ ကဗ်ာအေရးအသားအေနနဲ႔ ကဗ်ာကုိ အစကေန အဆုံးထိ ရမ္သမ္မိမိ စီးဆင္းမႈ အလ်င္မျပတ္ ဖတ္သြားေစ ႏုိင္တာမ်ဳိး၊ သိစိတ္နဲ႔ မသိစိတ္ၾကားမွာ ကူးလူးခုန္လႊားေနတဲ့ အေရးအသားမ်ဳိးေတြ၊ သာမန္အရွိတရားထက္ ေက်ာ္လြန္တဲ့ အရွိတရား ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ယုတၱိကုိ ေမွ်ာ္လင့္ၿပီး ေရးတာမ်ဳိးေတြ၊ ျပင္ပကမာၻမွာ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ အေၾကာက္တရားကုိ အိပ္မက္ ဆန္ဆန္ နယ္ပယ္တစ္ခုဖန္တီးၿပီး ေၾကာက္ရြံ႕ထိတ္လန္႔ေနေစတဲ့ အေရးအသားေတြ စတာေတြဟာ Automatic Writing ေရးဟန္ဆီကုိ တြန္းပုိ႔ေနတယ္လုိ႔ ခံစားရလုိ႔ပါပဲ။
`ႏုိင္ငံမွာ အေရးႀကံဳလာၿပီဆုိရင္ ကဗ်ာဆရာေတြဟာ ဘယ္ေတာ့မဆုိ ေရွ႕ဆုံးက ေရာက္လာၿပီး ပါ၀င္ၾက ေလ့ရွိတယ္´ဆုိတဲ့ စကား ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျပာဖူးပါတယ္။ အဲဒီလုိပါပဲ။ ကဗ်ာဆရာဟာ ကုိယ့္ႏုိင္ငံမွ မဟုတ္ပါဘူး။ တစ္ကမာၻလုံးမွာရွိတဲ့ ကမာၻစစ္၊ျပည္တြင္းစစ္၊ အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ၊ တရားမမွ်တမႈ၊ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္မႈ၊ အစြန္းေရာက္ အၾကမ္း ဖက္မႈ၊ နယ္ခ်ဲ႕ႀကီးစုိးမႈ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္၊ အျဖဴေရာင္ကေလးငယ္မ်ားရဲ႕အနာဂတ္ စတဲ့ လူသားတုိင္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေရးေတာ္ပုံႀကဳံလာတုိင္း ကေလာင္ကုိင္စြဲတုိက္ပြဲ၀င္ၾကတာ ေခတ္အဆက္ဆက္ပါပဲ။ အခု က်ဆုံးေလၿပီးေသာႏုိင္ငံေတာ္ ထဲမွာလည္း ဆရာ ေဇာ္လူစိမ္းဟာ `လွည္းတန္း၊ သက္ရွိကုိ လုိက္ပုိ႔ျခင္း´၊ `ျပန္ေပးဆြဲ၊ ျပန္ေပး၀ဲ´၊ ကေလးစစ္ပြဲအတြင္းက ကြဲကြာသြားတဲ့ ကေလး စစ္သားေတြ´ စတဲ့ ကဗ်ာေတြကုိ မေမ့မေလ်ာ့ေရးဖြဲ႔ ထည့္သြင္းခဲ့ပါတယ္။

`အဲဒီမွာ
ပေယာက အကုိက္ခံေနရဆဲ
ေရာဂါသည္ေတြရဲ႕ ျခင္ဆီနဲ႔ မ်ဳိးေဖာက္ထားတဲ့
မုန္တုိင္းရဲ႕ လက္ဖ်ံ႐ုိးေတြလည္း ရွိတယ္
အဲဒီမွာ
ကုိဗဟိန္းရဲ႕ ျမင္းခြာေပါက္သံေတြ ေအာက္က
ေသြးေဖာက္ခံရတဲ့ မီးေတာက္ေတြလည္း ရွိတယ္
အဲဒီမွာ
ဘ၀မ်ားစြာရဲ႕ ႐ုပ္ၾကြင္းေတြကုိ ရွာေနရင္း
ကုိယ့္ဘ၀ကုိယ္ ထုိးထည့္ထားရတဲ့
အိပ္တန္းပ်က္လြယ္ အိပ္ေပါက္ေတြလည္း ရွိတယ္´
(လွည္းတန္း ကဗ်ာမွ)

`ခင္ဗ်ား သယံဇာတနဲ႔ ျမစ္ဟာ
ေျမေပၚက စီးေနမလား
ေျမေအာက္က စီးေနမလား
ျမစ္ဟာ ျပာက်သြားၿပီးတဲ့ေနာက္ ခင္ဗ်ား ဘာေတြ ဆက္ျဖစ္လာမလဲ
ခင္ဗ်ား ၾကြယ္၀မႈေတြနဲ႔ ျမစ္ကုိ သၿဂိဳဟ္လုိက္ရၿပီလုိ႔ စဥ္းစားၾကည့္လုိက္တဲ့အခါ

ျမစ္မရွိေတာ့ဘူး
ဖ်ားေနတဲ့ ျမစ္ဟာ အခါခါ ေသရတယ္´
(သက္ရွိကုိ လုိက္ပုိ႔ျခင္း ကဗ်ာမွ)

တစ္ . . . ေနရာယူ
ႏွစ္ . .  . က်ည္ဆန္ထည့္
သံုး . . . ေမာင္းတင္
သူတုိ႔ကုိ ငါပစ္တယ္ မေသဘူး
ငါကုိ သူတုိ႔ပစ္တယ္ မေသဘူး
ငါတုိ႔စစ္ပြဲဟာ အၿမဲတမ္း အျငင္းအခုံနဲ႔ အဆဲအဆုိနဲ႔
ငါတုိ႔စစ္ပြဲဟာ အၿမဲတမ္း သေရက်ခဲ့တယ္
ငါတုိ႔စစ္ပြဲဟာ အၿမဲတမ္း ေရကူးျပန္ခဲ့ၾကတယ္
ငါတုိ႔စစ္ပြဲဟာ အၿမဲတမ္းသီခ်င္းဆုိျပန္ခဲ့ၾကတယ္။

တစ္ရက္ မနက္ေစာေစာ ခ်မ္းခ်မ္းစီးစီး အမႈိက္မီးထလႈံၾကတုန္း
ငါတုိ႔ ၾကည့္ၿပီးစ ဘိုင္စကုတ္ထဲက ေသနတ္ပစ္ခန္းေတြ အလုအယက္ျပန္ေျပာၾကတုန္း
မီးပုံေအာက္ ေျမႀကီးထဲက သံေခ်းတက္ေနတဲ့ က်ည္ဆံေတြ ထေပါက္တာ
တကယ့္စစ္ပြဲႀကီးအတုိင္း ငါတုိ႔ေသြးထြက္ခဲ့/ေသြးပ်က္ခဲ့ရ
ေက်ာင္းခန္းေလးထဲ ငါတုိ႔ေကာင္ေတြ လူမစုံေတာ့ဘူး။
(ကေလးစစ္ပြဲအတြင္းက ကြဲကြာသြားတဲ့ ကေလးစစ္သားေတြ ကဗ်ာမွ)

 အဆုံးသတ္အေနနဲ႔ေျပာရရင္ ဆရာ ေဇာ္လူစိမ္းဟာ ေခတ္ေပၚပင္မေရစီးကဗ်ာေခတ္မွာကတည္းက အားေကာင္း ေမာင္းသန္စီးဆင္းခဲ့ၿပီး ဒီကေန႔ေခတ္ၿပိဳင္ကဗ်ာေဗဒတည္ေဆာက္မႈအပုိင္းမွာလည္း မိမိကုိယ္ကုိ ဆက္လက္တည္ ေဆာက္ ေနတဲ့ ကဗ်ာဆရာတစ္ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။ က်ဆုံးေလၿပီးေသာ ႏုိင္ငံေတာ္ ထဲက တစ္ခ်ဳိ႕ကဗ်ာေတြဟာ ကဗ်ာဖတ္သူ အတြက္ တုိက္႐ုိ္က္နားလည္မႈနဲ႔သမို္င္းတန္ဖုိးကုိ ခံစားႏိုင္မွာျဖစ္ေပမယ့္ ဆရာေဇာ္လူစိမ္းရဲ႕ အမ်ားဆုံး ကဗ်ာတည္ ေဆာက္မႈအရ ဆူရီယယ္ရဲ႕ အိပ္မက္ဆန္ဆန္နည္း အသုံးျပဳတာ၊ လြန္ကဲတဲ့ နိမိတ္ပုံသုံးစြဲမႈ၊ ဇာတ္ေျပာကဗ်ာ ဆန္ေပမယ့္ တကယ္တမ္းက ဇာတ္လမ္းသေဘာမ်ဳိးတည္ေဆာက္ထားတာမဟုတ္တဲ့ ဖြဲ႔စည္းပုံေတြ၊ မ်ဥ္းေျဖာင့္သေဘာမဆန္တဲ့ တည္ ေဆာက္မႈ စတာေတြေၾကာင့္ အခ်ဳိ႕ေသာကဗ်ာေတြဟာ ကဗ်ာဖတ္သူရဲ႕ ကဗ်ာဆုိင္ရာသိမႈအက်ယ္အ၀န္းနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး ေနာက္ခံသမုိင္း သိမႈအေနအထား အေပၚမွာမူတည္ၿပီး နားလည္ရခက္ခဲေနဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကဗ်ာဟာ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ေနထုိင္ရပ္တည္ရွင္ေနတဲ့ ကမာၻႀကီးအတြက္ တစ္ေထာင့္တစ္ေနရာက ပါ၀င္ေနရဦးမွာျဖစ္သလုိ ကဗ်ာ ဆုိတဲ့ စာေပ အႏုပညာတစ္ရပ္ ရွင္သန္ဖြံံံံံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေစဖုိ႔လည္း ကဗ်ာဆရာတုိင္းမွာ တာ၀န္ရွိေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ အေနနဲ႔ ကေတာ့ ဆရာေဇာ္လူစိမ္းဟာ ကဗ်ာနဲ႔ႏုိင္ငံေရး၊ ကဗ်ာနဲ႔ကဗ်ာဆုိင္ရာအေပၚမွာ ႏွစ္ဘာသာစလုံးတာ၀န္ေက်သူ တစ္ ေယာက္အျဖစ္ မွတ္ယူရင္း က်ဆုံးေလၿပီးေသာ ႏုိင္ငံေတာ္ေရွ႕မွာ ဦးညႊတ္အေလးျပဳလုိက္ပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။

မင္းနဒီခ
၁၈၊ ဇန္န၀ါရီ၊ ၂၀၁၅